Vize ilçesine bağlı, 220 haneli "havası pekmez kokan köy" diye anılan Soğucak'ta bugünlerde birçok evin bahçesinde kazanlar pekmez için kaynıyor.
Mart ayında tarlaya ekilen, kasım ayında sökülen şeker pancarlarının evlerin bahçesine getirilmesiyle başlayan pekmez mesaisi, imece usulüyle gerçekleştiriliyor.
Evlerin bahçelerinde köylü kadınlar tarafından kabukları soyulup yıkanan pancarlar daha sonra makine yardımı ile parçalanıp "bumba" adı verilen büyük kazanlara konuluyor. Burada odun ateşinde 10 saat kaynayan pancarlar ezme makinesinde süzülüyor. Ardından pekmez tavalarında odun ateşinde yaklaşık 5 saat daha kaynatılıyor.
Daha sonra ateş başında dumanın sardığı pekmezhane de kadınlar bir yandan şırayı kepçeyle karıştırırken diğer yandan da kaynayan tavalardaki şıranın köpüğünü almaya özen gösteriyor. Bazı kadınlar da zaman zaman tavaların başında Pomakça türküler seslendirip ortama neşe katıyor.
Yeteri kıvama ulaşan soğuduktan sonraz şişelenip litresi 150 liradan satılıyor.
Köyde yaklaşık 20 hane geçimini pekmez satarak sağlıyor.
- "Biz pekmez yapımını annemizden, anneannemizden öğrendik"
Köy sakinlerinden Gülşah Beler, AA muhabirine, pekmezin pek çok zahmetli bir yolculuğun ardından sofralara ulaştığını söyledi.
Köylerinin pekmezinin kalitesinin yoğun emekte saklı olduğunu ifade eden Beler, "Çok yoruluyoruz. Biz pekmez yapımını annemizden, anneannemizden öğrendik. Biz odun ateşinde yapıyoruz, kaynadıktan sonra da kor ateşte bekliyor, lezzeti de bundan kaynaklı." dedi.
- "Sabah kadar ateş başında kaynaması lazım"
Rahmi Beler ise geleneksel yöntemlerle pekmez ürettiklerini anlattı.
Pekmezler arasında pancar pekmezinin tat ve kıvam açısından öne çıktığını ifade eden Beler, "Pancarda en önemlisi tuzu. Pancarın tuzunu almazsan pekmez ekşimsi olur. O yüzden göbeğindeki tuzu alman gerekiyor. Bu kolay bir şey değil. Çok zor, gençler zor olduğundan dolayı yapmıyor. Pancarı kesmesi, temizlemesi, yıkaması, kıyımı, ateş başında durması zor. Pancar şırasının sabaha kadar ateş başında kaynaması lazım." diye konuştu.
Beler, pekmez üreterek aile bütçelerine katkı sağladıklarını kaydetti.